Ciąża

OKRES ŻYCIA PŁODOWEGO DZIECKA JEST WAŻNY DLA KSZTAŁTOWANIA SIĘ I MINERALIZACJI ZĘBÓW DZIECKA.

1. Przyszła mama powinna prowadzić higieniczny tryb życia i dobrze się odżywiać.
2. Codzienne pożywienie powinno zawierać mleko i jego przetwory, mięso, ryby, grubo-ziarniste pieczywo, warzywa, owoce.
3. Ograniczyć słodycze, gdyż przyczyniają się do słabszej budowy twardych tkanek zębów jej przyszłego dziecka i są podatniejsze na próchnicę.
4. Niedożywienie podczas ciąży, uporczywe wymioty mogą również prowadzić do słabszej struktury zębów dziecka.
5. Przebycie choroby wirusowej w ciąży, zwłaszcza w pierwszej połowie, może być przyczyną uszkodzenia zębów dziecka.
6. Jeżeli podczas ciąży jest konieczność podania antybiotyków należy przemyśleć wybór, gdyż niektóre również uszkadzają zęby.
7. Kobieta ciężarna powinna unikać napromieniania (zdjęć rentgenowskich),a lekarzowi, który chciałby jej takie badanie zlecić, powinna powiedzieć o ciąży.
8. W ciąży należy szczególnie dbać o własne zęby i leczyć je jeśli są chore.

Niemowlę

DLA ZACHOWANIA ZDROWIA JAMY USTNEJ CZAS OD URODZENIA DO UKAZANIA SIĘ PIERWSZEGO ZĘBA JEST BARDZO ISTOTNY.

1. W okresie bezzębnej jamy ustnej dziecka jego rodzice, a także pozostali członkowie rodziny powinni szczególnie dbać o swoje zęby oraz o higienę jamy ustnej. Próchnica jest bowiem choroba zakaźną. Nie wolno całować dziecka w usta, oblizywać smoczka przed podaniem go dziecku, próbować temperatury pokarmu na łyżeczce, którą dziecko za chwilę będzie jadło, aby nie zakazić jego jamy ustnej swoimi bakteriami.
2. Aby zapobiec wadzie zgryzu,dziecko powinno być układane do snu, tak aby jego głowa znajdowała się nieco wyżej niż tułów. Gdy dziecko ułożone jest prawidłowo jego usta stykaja się i oddycha ono przez nos.
3. Jeżeli dziecko jest karmione sztucznie należy stosować smoczki o krótkim uchwycie w kształcie brodawki, przechodzace w baniaste rozszerzenie odpowiadające kształtowi piersi.
4. Zaleca się, aby nie przyzwyczajać dziecka do pustych smoczków, stosowanych w celu uspokojenia, a w żadnym wypadku tzw. słodkich smoczków (z cukrem, miodem), które są przyczyną próchnicy wczesnej o gwałtownym przebiegu, prowa dzącej w krótkim czasie do utraty zębów.

Przedszkolak

1.  Dlaczego należy dbać o zęby mleczne:
   1. ułatwiają żucie i rozdrabnianie pokarmów;
   2. zapewniają miejsce dla zębów stałych;
   3. w obecności mleczaków z próchnicą zęby stałe szybciej jej ulegają;
   4. usunięcie mleczaków z powodu próchnicy może doprowadzić do zaburzeń w rozwoju szczęki, żuchwy i zawiązków zębów stałych.
2. Jak dbać o zęby mleczne:
   1. ograniczyć cukier i miód, powinny dominować mleko i jego przetwory,mięso,ryby owoce i jarzyny;
   2. zachować przerwy między posiłkami;
   3. słodycze nie powinny być w zasięgu ręki dziecka, należy ograniczyć ich podawanie;
   4. konsystencja pokarmów powinna być miękka ale nie papkowata, ułatwia to samooczyszczanie;
   5. dzieci przedszkolne powinny szczotkować zęby 2 x dziennie najlepiej pastą z fluorem. Czynność ta powinna być nadzorowana przez dorosłych;
   6. po spożyciu owoców i soków owocowych należy intensywnie przepłukać jamę ustną wodą;
   7. szkodliwe nawyki jak oddychanie przez usta, wypychanie języka, ssanie wargi, policzka, obgryzanie paznokci mogą prowadzić do wad zgryzu. Należy dziecko od nich odzwyczajać;
   8. co 3 miesiące należy kontrolować stan uzębienia u stomatologa, by wychwycić małe ubytki. Kiedy próchnica jest bardzo głęboka często nie można uratować zęba;
   9. by wzmocnić szkliwo, w gabinecie stomatologicznym można stosować zabiegi z użyciem fluoru;
   10. próchnicy zapobiega też uszczelnianie bruzd i szczelin w trzonowcach. Najkorzystniej jest to zrobić jak najwcześniej po wyrżnięciu zębów.

Szkolniak

1. Okres od 5-6 do 12 roku życia to okres uzębienia mieszanego, czyli jeszcze mlecznego i już pojawiających się zębów stałych.
2. Czy zęby stałe będą bez próchnicy zależy od rodziców, opiekunów i od tego jak samo dziecko dba o zęby.
3. Świeżo wyrżnięty ząb jest nieodporny na działanie wielu czynników wywołujących próchnicę.
4. Jeżeli taki ząb znajdzie w jamie ustnej korzystne warunki do mineralizacji szkliwa i zębiny nie ulegnie próchnicy.
5. Korzystne warunki w jamie ustnej to:
   • uzębienie mleczne bez próchnicy;
   • ograniczenie cukrów w diecie;
   • zachowana przerwa między posiłkami pozwalająca ślinie rozcieńczyć i zobojętnić tworzące się w jamie ustnej kwasy;
   • po spożyciu owoców i soków owocowych energiczne płukanie jamy ustnej wodą likwidujące kwasy odwapniające szkliwo;
   • czyszczenie zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem, a powierzchnie styczne zębów nićmi dentystycznymi.
6. Dobre efekty profilaktyczne daje uszczelnianie bruzd nowych zębów lakami.
7. Profilaktyka próchnicy w okresie uzębienia mieszanego, ze względu na pojawiające się coraz to nowe grupy zębów, jest szczególnie ważna dla uzębienia stałego, a jej efekty będą widoczne w przyszłości.